Ekonomik Krizde İşçi Desteği

Hükûmet son dönemlerde döviz kuru dalgalanması, ekonomik kriz, daralma ya da sektörel kriz gibi gerekçe ve bahanelerle işten çıkarmaların önüne geçmek için iş yerindeki faaliyetini durduran ya da ara vermek zorunda kalan işverenleri rahatlatmak için sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlanmasını amaçlayan kısa çalışma uygulamasını kolaylaştırdı.

Başvuru sayısı 400’ü bile bulmadı

Üretim sektörünü ve işverenleri rahatlatmak amacıyla kısa çalışma uygulamalarında yapılan değişiklikle birlikte genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik şartı aranmaksızın iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az 4 hafta süreyle durdurulması hâllerinde, iş yerinde 3 ayı aşmamak üzere (Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir) sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlanarak iş yerlerinin rahat bir nefes alması sağlandı.

Bunun için işverenlerin İŞKUR’a talepte bulunmaları gerekmektedir. İşverenin kısa çalışma talebinin uygunluğu ise iş müfettişleri tarafından yapılan uygunluk tespiti ile gerçekleştirilmektedir.

Bu uygulama 2018 yılında başlamasına rağmen henüz başvuru sayısı 300 ila 350 sınırında yer almaktadır.

İşverenler için önemli bir maliyet azaltıcı nitelikte olan kısa çalışma başvuru sayısı binlerce öngörülerken sadece 300-350 başvurunun yapılması şaşkınlık oluşturdu.

Bu durum ekonomik daralma, kriz veya her ne ad altında tabir edilirse edilsin “ekonomide öngörülen senaryolar yoksa abartılı mı?” sorusunu akıllara getirdi.

Ödeneğin miktarı

Kısa çalışma uygulamasında işçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesinin yanı sıra genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi de söz konusudur.

Aralık ayında önceki dönemden ödemesi devam edenlerle birlikte 1.633 kişi için kısa çalışma ödeme miktarı 907.492.-TL’dir.

Günlük kısa çalışma ödeneği; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez.

Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödenmektedir.

Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve kurum tarafından ödenmektedir.

İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilmektedir.